Werking van ons stressbrein
Stress heeft een invloed op de werking van onze hersenen. Je kan de werking van hersenen heel éénvoudig opdelen in drie delen: het reptielen-, het zoogdieren-, en het mensenbrein. Deze delen werken in normale omstandigheden goed samen en zijn op elkaar afgestemd.
Het reptielenbrein
Het reptielenbrein is het meest primitieve gedeelte en werkt op automatische piloot. Het is een hersengedeelte dat automatisch reageert op prikkels die emoties in ons oproepen. Het coördineert en regelt de automatische functies in het lichaam zoals de werking van het hart, de longen, endocriene systeem en immuunsysteem.
De impulsen die het reptielenbrein ontvangt, worden verder verwerkt in het zoogdierenbrein. Dit hersengedeelte stuurt emoties aan en schat de mate van veiligheid in. Het reptielenbrein en zoogdierenbrein samen bepalen ons stressbrein.
Het zoogdierenbrein
Het zoogdierenbrein speelt een grote rol bij de emotionele reacties die met overleven te maken hebben.
Een belangrijk onderdeel van het zoogdierenbrein zijn de amygdala. De amygdala functioneren als een alarmbel bij gevaar. Deze functie verloopt heel snel en dat is ook cruciaal. In een levensbedreigende situatie is het belangrijk dat je snel reageert.
Als de amygdala een gevaar waarnemen dan zal de daaropvolgende stressreactie sneller verlopen dan dat we kunnen nadenken over deze situatie. Het mensenbrein wordt uitgeschakeld.
Het mensenbrein
In het mensenbrein bevindt zich het vermogen om na te denken, een plan te bedenken, om je aandacht bij iets te houden, creatief te zijn, dingen af te wegen en erover te praten. Hier krijgt gedrag betekenis.
De ontwikkeling van het brein
Heel jonge kinderen of kinderen en jongeren met een heel lage socio-emotionele ontwikkeling ervaren de wereld vooral vanuit het reptielenbrein. De twee andere breinstructuren zijn nog onvoldoende ontwikkeld.
Naarmate het kind ouder wordt, ontwikkelen de twee andere breinstructuren. Een kind leert dan zijn behoeften uitstellen of onderdrukken.
De drie breinen functioneren al redelijk goed bij kinderen in de lagere schoolleeftijd en ontwikkelen zich verder tot in de volwassen leeftijd.
Deze video legt uit hoe het stressbrein werkt (met dank aan Elke Van Hoof en Fe-bi). Bij stress gaan we vechten, vluchten of bevriezen.
Van het stressbrein naar The Window of tolerance